Cerita rakyat Malaysia merangkumi pelbagai bentuk seperti mitos, lagenda, dongeng, dll. Pengaruh utama terhadap cerita rakyat Malaysia ialah cerita rakyat India, Jawa dan timur tengah. Banyak epik India telah diterjemahkan ke dalam bahasa Melayu sejak zaman purba termasuk epik Sanskrit Ramayana dan Mahabharata, yang menjadi asas kepada seni Wayang Kulit Malaysia. Selain itu, epik India, epik Jawa Panji juga telah mempengaruhi kesusasteraan Melayu dan memainkan peranan besar dalam memperkayakan cerita rakyat Malaysia.

Cerita rakyat Malaysia biasanya tertumpu kepada percintaan antara putera dan puteri, raja dan permaisuri, atau pahlawan dengan anak dara mereka. Sehingga hari ini, banyak istana diraja wujud di Malaysia dan membekalkan asas kepada banyak cerita rakyat. Contohnya, cerita rakyat seperti Puteri Lindungan Bulan dan Raja Bersiong sentiasa dikaitkan dengan Kesultanan Kedah, dan kisah Puteri Limau Purut telah dikaitkan dengan Kesultanan Perak. Oleh kerana sifat penghijrahan di rantau ini, beberapa cerita rakyat Malaysia yang popular mungkin juga tiba dari bahagian lain di rantau kepulauan Melayu.

Cerita rakyat

Cerita rakyat ini sering diceritakan oleh penglipur lara, yang didefinisikan oleh Kamus Dewan sebagai orang yang menghiburkan hati yang sedih dengan menceritakan cerita rakyat yang berunsur jenaka, biasanya diselang-seli dengan pantun, syair, seloka dan sebagainya. Terdapat segelintir penglipur lara yang wujud pada hari ini, selalunya petani atau penduduk kampung di luar bandar Malaysia. Bentuk pencerita yang berbeza wujud di seluruh Malaysia – Awang Batil atau Awang Belanga di Perlis; Mak Yong, [2] Siamese Menora, Tok Selampit, Wayang Kulit Kelantan in Kelantan; Hamdolok dan Wayang Kulit Purwo Jawa di Johor; Minangkabau Randai dan Tukang Kaba di Negeri Sembilan, Jikey, [3] Mek Mulung [4] dan Wayang Kulit Gedek di Kedah; Bangsawan di Melaka dan Pulau Pinang.

Tarian rakyat Ulek Mayang, khas Terengganu.

Antara cerita rakyat Malaysia yang popular adalah seperti berikut: [5] [6]

Selain cerita rakyat Malaysia popular yang disebutkan di atas, cerita eksklusif Mak Yong dianggap sebagai bentuk cerita rakyat Melayu yang paling tulen. Beberapa yang diperoleh dari luar wilayah Melayu-Thai yang kini telah pupus di tempat lain seperti Anak Raja Gondang, cerita yang berasal dari cerita Jataka tetapi kini hampir tidak diketahui di India.

Dua belas cerita Mak Yong yang dianggap lengkap, serta asli dan cukup nilai seni ialah: [11]

Komik rakyat

Komik rakyat Melayu, juga merupakan sebahagian daripada cerita rakyat Malaysia dan biasanya disebarkan secara lisan, walaupun selepas ditulis ia masih mengekalkan sifat lisannya.

Antara komik rakyat Melayu yang popular adalah seperti berikut: [12]

• Abu Nawas
• Lebai Malang
• Mahasyodhak
• Mat Jenin
• Musang Berjanggut
• Pak Belalang
• Pak Kadok
• Pak Pandir
• Si Luncai

Cerita rakyat haiwan

Kedua-dua kancil yang menyokong perisai lambang Negeri Melaka, berfungsi untuk mengimbau lagenda yang melibatkan seekor kancil telah menyerang salah satu anjing pemburu milik Parameswara, raja Melaka yang pertama, dan menendang anjing itu ke dalam sungai.

Cerita rakyat haiwan Malaysia sering digunakan untuk menerangkan fenomena alam atau pengajaran moral tertentu. Haiwan dalam cerita ini biasanya mempunyai keupayaan untuk bercakap dan berfikir seperti manusia. Dalam cerita rakyat haiwan Malaysia, Kancil biasanya digambarkan sebagai watak utama dengan haiwan lain di dalam hutan sebagai watak sokongan. Dalam budaya Melayu, Kancil dipandang paling tinggi kerana kebolehannya mengatasi halangan dan menewaskan musuh walaupun penampilannya agak kecil. Kancil juga muncul dalam bentara negeri Melaka malah memainkan peranan yang amat penting, dalam lagenda penubuhan Melaka.

Antara manuskrip cerita Kancil Malaysia adalah seperti berikut:

• Hikayat Sang Kancil
• Pelanduk dengan Anak Memerang
• Hikayat Pelanduk Jenaka

Antara cerita Kancil yang popular adalah seperti berikut:

• Sang Kancil Berkawan dengan Monyet
• Sang Kancil dengan Buaya
• Sang Kancil dengan Gajah
• Sang Kancil dengan Gergasi
• Sang Kancil dengan Harimau Tua
• Sang Kancil dengan Landak
• Sang Kancil dengan Monyet
• Sang Kancil dengan Perigi Buta
• Sang Kancil dengan Tali Pinggang Hikmat
• Sang Kancil digigit Buaya
• Sang Kancil Menipu Harimau
• Sang Kancil Menolong Kerbau